vrijdag 3 maart 2006

POOLSE STEUN VOOR WIT-RUSSISCHE OPPOSITIE

Het tijdstip van de lancering is geen toeval: twee en een halve week voor de presidentsverkiezingen in Wit-Rusland ging in het Poolse Bialystok, nabij de Wit-Russische grens, de Wit-Russische oppositiezender Radio Racja (Radio Recht) de lucht in. Radio Racja, de opvolger van een zender met dezelfde naam die twee jaar geleden wegens geldgebrek moest sluiten, wordt geheel gefinancierd door de Poolse regering, die niet verheelt dat ze de huidige Wit-Russische president Alexander Lukashenko zo snel mogelijk wil zien vertrekken.
Racja begon bescheiden, met een dagelijkse uitzending van één uur. Het station richt zich Wit-Russen over de grens én in Polen, en draait ook muziek om een breed publiek te trekken. Maar de zender is toch vooral een platform van de oppositie. ,, We hopen met onze uitzendingen de burgerbeweging in Wit-Rusland te ontwikkelen. We willen een brug zijn tussen de Wit-Russische minderheid in Polen en de mensen thuis en we willen luisteraars objectieve informatie geven over hun land’’, aldus initiatiefnemer Oleg Latyszonek.
De Poolse premier Kazimierz Marcinkiewicz kondigde de oprichting van het radiostation in januari aan tijdens een bezoek van Alexander Milinkevich, de Wit-Russische oppositiekandidaat voor het presidentschap. Polen, aldus Marcinkiewicz, steunt de democratisering van het buurland met de radiozender en met het sturen van waarnemers bij de verkiezingen. Volgens de Wit-Russische regering is de Poolse bemoeienis simpelweg inmenging in de aangeledenheden van een ander landDankzij Solidariteit heeft Polen veel ervaring met vreedzaam verzet tegen dictaturen en het land ziet zichzelf als fakkeldrager van de democratisering in de regio. Daarom ging Walesa tijdens de Oranje Revolutie in de Oekraine de demonstranten in Kiev toespreken. Daarom ook is de huidige regering ook zo actief vlak voor de Wit-Russische verkiezingen.
Daarom ook biedt Polen ruimhartig onderdak aan Wit-Russische oppositieorganisaties, aan studenten en wetenschappers die in eigen land uit de universiteit werden gegooid en aan schrijvers en popgroepen die thuis verboden zijn. Wat natuurlijk ook een rol speelt, is dat Polen zich historisch zeer betrokken voelt bij de regio, omdat een deel van het huidige Wit-Russische grondgebied in het verleden Pools was.
,,Voor ons zijn alle activiteiten die leiden tot vrijheid in Oekraine en Wit-Rusland van groot belang’’, aldus de Poolse president Lech Kaczynksi onlangs tijdens een bezoek aan Washington. Tijdens zijn verkiezingscampagne vorig jaar beloofde Kaczynski ook al actieve steun aan de oppositie in het buurland.
Maar die Poolse houding is niet zonder risico. In Wit-Rusland leeft nog steeds een Poolse minderheid van een kleine 400 duizend zielen. Lukashenko schuwt er niet voor hun positie onder druk te zetten als hem dat uitkomt. Recent werden Poolse diplomaten er op de Wit-Russische tv van beschuldigd een staatsgreep tegen het bewind in Minsk te plannen.
Vlak voor de presidentsverkiezingen vier jaar geleden doken geruchten op dat de Poolse minderheid plannen tot afscheiding had. Vorig jaar verwijderde de president eigenmachtig het nieuw gekozen bestuur van de grootste culturele organisatie van Polen in Wit-Rusland. Het zijn speldenprikken, maar die herinneren de Polen er wel steeds aan dat Lukashenko 400 duizend mensen het leven zuur kan maken als hij dat wil.

Geen opmerkingen: