zondag 12 februari 2006

WIE HET KLEINE NIET EERT

Deze week kregen we een rekening van het gasbedrijf, een navordering voor alle keren dat we de afgelopen jaren te laat hadden betaald. Pakweg 25 bedragen onder elkaar, met een totale waarde van 750 forint, drie euro. Een keer moeten we echt veel te laat hebben betaald, want er stond waarempel een bedrag van 350 forint bij. Maar in het merendeel van de gevallen ging het om bedragen van 3, 4 of 5 forint. Allemaal rekeningen die we op de uiterste vervaldatum hadden betaald. Maar ja, dan is het geld pas een dag later bij het gasbedrijf, natuurlijk.
Het opmaken en versturen van zo'n rekening moet duurder zijn dan het geld dat ze ermee binnenhalen. Maar het Boedapester gasbedrijf is niet de enige die zich aan dit soort onzinnigheid schuldig maakt. De Hongaarse belastingdienst kan er ook wat van. Daar ontvingen we afgelopen jaar een brief van, dat we hen nog iets van 200 forint schuldig waren. Maar aangezien dat onder een bepaald limiet was, hoefden we hen niet te betalen. Dat was aardig, zoiets ben je van de belastingdienst in Hongarije niet gewend, maar ze hadden zichzelf om te beginnen overbodige kosten kunnen besparen als ze ons die brief niet hadden gestuurd.
Ik begrijp die ambtenaren wel. Die moeten zichzelf natuurlijk bezighouden, voordat straks iemand bedenkt dat ze voor een groot deel echt overbodig zijn. Alle politieke partijen hebben het over het afslanken van het overheidsapparaat, vooral nu de verkiezingen eraan komen. Ieder verkiezingsjaar weer gepraat een efficiënter overheidsapparaat en over simpelere en helderdere regelgeving, maar uiteindelijk komt er bitter weinig van terecht.
Niemand durft bijvoorbeeld zo'n simpele maatregel aan als jaren geleden in Nederland is genomen, die ambtenaren verplicht binnen dertig dagen een beslissing te nemen, en als ze dat nalaten, valt de beslissing automatisch uit in het voordeel van de aanvrager. Dus wacht je maanden op vergunningen, terwijl de aanvraag ergens diep in een bureaula is verdwenen.
Als je de kantoren waar dat soort aanvragen worden behandeld, ziet, verbaast je dat ook weer niet. Daar zitten ambtenaren letterlijk tussen stapels en stapels papier en kasten vol archiefmappen, alsof de computer niet is uitgevonden. Ergens in zo'n kantoor zwerft al haast een jaar lang onze aanvraag voor Hongaarse kinderbijslag.
Maar het kan anders, ook in Hongarije. Zo af en toe wordt er een dienst gereorganiseerd, en dan functioneren dingen plotseling wel soepel. Dat geldt bijvoorbeeld voor onze deelgemeente, waar je tegenwoordig zonder al te veel problemen je rijbewijs kunt verlengen, een auto op een nieuwe eigenaar overschrijven en meer van dat soort zaken die in het verleden eeuwen kostten. De meisjes achter de balie zijn er nog vriendelijk ook.
Maar goed, dat soort nieuw denken is nog niet doorgedrongen tot het gasbedrijf. We hebben de achterstallige rekening inmiddels maar betaald. We hebben hen ook een briefje gestuurd. Een tegenrekening, om precies te zijn. Voor de kosten die wij maandelijks maken als we de meteropnemer in huis laten (ook zo'n uiterst efficient systeem, overigens, waar veel mensen mee aan de slag blijven). Die man komt ieder keer met vieze schoenen binnen, dus moet je daarna de vloer dweilen, je moet het licht voor hem aandoen, we moeten ons werk voor hem onderbreken... tel maar op wat dat allemaal kost. Eigenlijk is het gasbedrijf ons, zo beschouwd, nog wel een paar forint schuldig...

Geen opmerkingen: