Deze week stond Edina S. voor de rechter, omdat 13 maanden oude haar dochtertje Melissza twee jaar geleden verhongerde. Je kunt je een snellere rechtsgang indenken, maar goed, de gerechtelijke molens in Hongarije draaien nu eenmaal langzaam. Edina is niet de enige die in deze kwestie beschuldigd wordt. Haar huisarts werd eerder veroordeeld tot een boete van 200.000 forint. Nog geen duizend euro, voor de dood van een kind. Maar misschien zou eigenlijk de hele Hongaarse gezondheidszorg in het beklaagdenbankje moeten staan.
Melissza was een klein zigeunermeisje. Haar moeder Edina had voor haar drie kinderen, en na haar nog een dochtertje, Margaréta gekregen. Met de zwangerschap van Margaréta begonnen de problemen. Edina gaf Melissza nog borstvoeding, maar haar schoonzuster adviseerde haar te stoppen, omdat Melissza anders "de melk zou vergiftigen". De licht verstandelijk gehandicapte Edina volgde dat advies, met fatale gevolgen.
Hoe oud Melissza op dat moment was, is niet helemaal duidelijk, maar in ieder geval at ze vanaf dat moment met de pot mee. Ze kreeg alles wat de rest van de familie kreeg, alleen fijngeprakt met een vork. Alleen bonen en kool, die kreeg ze niet, vertelde haar moeder, want daar werd ze zo winderig van. En melk ook niet, want die lustte ze niet. En zo moest ze het doen met een dieet dat haar darmen absoluut niet aankonden. In Edina's ogen zag het kind er gezond, zelfs wat dik uit: in de familie werd ze buldozertje genoemd vanwege haar dikke buikje.
Edina kun je onkunde verwijten, maar ze ging met de kleine Melissza naar de controle bij de védőnő, zeg maar het consultatiebureau. Ook daar viel niet op dat het kleine meisje maandenlang op een gewicht van pakweg zes kilo bleef steken. Niet zo'n wonder, want zo ongeveer iedere keer als ze er kwam, was er een andere verpleegster. En de informatieoverdracht hield niet over. Nog geen twee en een halve maand voor haar dood constateerde een verpleegster niet meer dan een "vertraagde groei". Het toen pakweg 1 jaar oude meisje meisje woog op dat moment haast 6,6 kilo en was maandenlang niet of nauwelijks aangekomen.
Twee dagen voor haar dood ging haar moeder naar de huisarts in het dorp, omdat het kind diarree had. De arts gaf wat medicijnen. Het ontging hem totaal dat Melissza niet alleen ondervoed, maar ook ernstig uitgedroogd was. Sterker nog, het meisje zag er volgens hem niet te dun uit. Dat ze twee weken eerder ook al met diarree bij een vervangende arts was geweest, was hem niet bekend, want er was geen contact tussen de artsen en moeder dacht er ook niet aan dat feit te vermelden.
De arts erkende later het kind niet echt onderzocht te hebben. Zijn verklaring was zijn enorme werklast. De huisarts had een praktijk van 1500 patiënten. Niet overdreven groot, maar op de bewuste ochtend had hij al zestig mensen gezien voor Edina met haar dochtertje binnenkwam. Eén op de 25 patiënten uit zijn praktijk was die ochtend dus al langsgekomen, waarschijnlijk voor een groot deel met klachten waarmee ze net zo goed thuis hadden kunnen blijven, want veel Hongaren rennen met iedere verkoudheid naar de dokter. Je kunt je indenken dat een arts dan afstompt. Maar volgens specialisten had het meisje het overleefd, als de arts haar meteen naar het ziekenhuis had doorverwezen.
Nu staat de moeder dus terecht, al moet je je afvragen in hoeverre je haar schuldig kunt noemen. Je kunt haar waarschijnlijk hooguit verwijten dat ze geen enkel verstand had van het opvoeden van kinderen. Dat is ook wat sociaal werkers zeggen: de moeder is een doodarme vrouw met geen enkele opleiding, licht verstandelijk gehandicapt, en het ontbreekt haar aan iedere basiskennis die nodig is om kinderen op te voeden. Maar dat kun je haar niet kwalijk nemen. De schuldigen in dit geval zijn toch echt de instanties die niet hebben ingegrepen.
Of die iets hebben geleerd? Niet echt. Ook het gewicht van de kleine Margaréta bleef vorig voorjaar stilstaan en ging op zeker moment zelfs achteruit. Twee keer werd ze door de huisarts - wijs geworden door de dood van Melissza - naar het ziekenhuis verwezen. In beide gevallen vond men "niets abnormaals".
De problemen in de Hongaarse gezondheidszorg worden vaak aan geldgebrek geweten. Maar gebrekkige communicatie, slechte organisatie en misschien ook wel onverschilligheid lijken hier eerder de oorzaak.Al zou Edina S. misschien geen kinderen meer moeten opvoeden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten