vrijdag 18 januari 2013

Om technische redenen gesloten

Om technische redenen gesloten, staat er op de deur van het Italiaanse restaurant op het centrale plein in Vác. Om technische redenen gesloten, staat er ook op de deur van het museum pal er naast. Met daaronder de vermelding dat alleen groepen nog toegang hebben, na aanmelding. Met vermelding van een telefoonnummer.
Om technische redenen gesloten... je komt dat bordje vaak voor in Hongarije. Maar zelden is daarbij daadwerkelijk sprake van een technisch probleem zoals gebarsten waterleidingen, een kapotte verwarmingsketel of gevaarlijke elektrische bedrading. In de meeste gevallen betekent dat bordje zoiets van "we zijn dicht, en hebben eigenlijk geen idee of we ooit weer open gaan. Maar we houden hoop, je weet maar nooit."
Dat de Italiaan gesloten is, kan ik me voorstellen. De winter is geen makkelijke tijd voor de lokale restaurants, en in de zomer redde hij het nog wel, niet dankzij zijn fabuleuze kaart, maar wel dankzij een aardig terras, dat altijd wel toeristen trok. Maar als er geen toeristen zijn, en geen terras, dan is de concurrentieslag om de lokale klant hard. En dan leg je het als matig restaurant al snel af. Misschien hoopt de eigenaar dat deze sluiting inderdaad niet meer is dan een "technische" winterstop en dat hij de boel in mei of zo weer kan openen.
Maar het Momento Mori museum? De "technische reden" is mij bekend. Maar om falend regeringsbeleid als zodanig te omschrijven, vind ik origineel, moet ik zeggen. Want dat is de werkelijke reden dat dit museum dicht is: een regeringsbeleid dat solt met musea, klein en groot. Binnen één jaar, of misschien iets meer, is het beheer van dit museum verkast van de provincie naar de staat, vervolgens weer naar de provincie, en daarna, zonder enig overleg, naar de gemeente. Afgelopen oktober besloot het parlement tot de zoveelste hervorming van het museumwezen, en nu moet de gemeente dus maar zien, waar ze het geld vandaan haalt om het museum open te houden.
Nergens vandaan dus, blijkbaar. Critici hadden al gevreesd dat dat het lot zou zijn van die musea die in handen van de lokale overheid terecht zouden komen. En als een gebouw gevuld is met ploegen, emmers en ander landbouwtuig, dan is dat misschien niet zo erg, zo'n tentoonstelling kan wel wat hebben. Maar in het museum liggen mummies, die voor hun behoud afhankelijk zijn van de juiste temperatuur en luchtvochtigheid.
Het beheer van een museum bestaat niet alleen uit kaartjes verkopen en af en toe de wc schoon maken. Een museum heeft een staf nodig, restaurateurs, opslag, deskundigheid, mensen die een tentoonstelling kunnen samenstellen. Vroeger werden die kosten op provinciaal niveau door meerdere instellingen gedeeld. Dat was logisch: een klein museum kan geen eigen restauratiedienst bekostigen. Maar waar zou de gemeente, met zijn beperkte middelen, dat geld in hemelsnaam vandaan moeten halen? Wat tragisch is, want behalve voor het museum zelf is het voor het toerisme, toch een belangrijke inkomstenbron, ook niet goed als de deuren dicht zijn.
Wegens technische redenen gesloten...hoeveel overheidsinstellingen gaan dat bordje de komende tijd ophangen? Scholen, bijvoorbeeld, die dit jaar grotendeels in staatshanden zijn overgegaan, zonder dat er nagedacht lijkt te zijn over het beheer en bestuur. Er is onduidelijkheid over salarissen en over budgetten en er zijn scholen die gestopt zijn met schoonmaken, omdat ze niet weten waar ze dat nog van moeten betalen. Veel onderwijzers, toch al niet de best verdienende groep in het land, zijn tot de ontdekking gekomen dat ze minder verdienen dan voorheen, maar een contract hebben ze nog niet gezien.
Niemand weet hoe het moet als de krijtjes opraken. Moeten die dan centraal worden besteld? Want alle scholen worden vanaf nu door één centrale organisatie bestuurd. Ze hebben geen eigen bankrekening meer, geen eigen kleine kas. Ze zijn geheel afhankelijk geworden van een aantal ambtenaren in Boedapest. "We hebben geen geld meer om brieven te posten, en daarom gaat een collega dagelijks bij de gemeente langs, waar ze onze post verzorgen," aldus een onderwijzer tegenover het weekblad HVG.
Je zou zeggen dat dit land centralisatie na vijftig jaar communisme zat zou moeten zijn, maar deze regering kan er geen genoeg van krijgen. En het lijkt erop dat dat precies daartoe leidt waar het in die vijftig jaar ook toe leidde: een gebrek aan wc-papier en andere noodzakelijke zaken. De scholen zul je niet horen klagen, althans niet al te openlijk. Schoolhoofden van scholen die onder het nieuwe, centrale Klebelsberg-instituut vallen, hebben namelijk te horen gekregen dat ze niet met de pers mogen praten.
Je hebt natuurlijk kans dat het zo gaat als vorig jaar bij de musea. Ook toen eindigde de overname door de staat in chaos, en een paar maanden later kwam er een nieuwe wet. En toen weer een nieuwe wet. En toen dus dat bordje... wegens technische redenen gesloten.

1 opmerking:

Bart VdW zei

Om moedeloos van te worden...