zaterdag 5 november 2011

Hongaarse dakloze moet van de straat

Soms gaat László Zátrok naar de daklozenopvang, maar als het even kan, slaapt hij buiten. “In de opvang wordt zoveel gestolen, dat is gewoon niet veilig.” De gewezen banketbakker leeft sinds zes jaar op straat, maar als het aan de Hongaarse autoriteiten ligt, moet hij vanaf 1 december iedere nacht naar de opvang. Slapen op straat gaat hem boetes van 50.000 (160 euro) forint of zelfs gevangenisstraf opleveren.  Net als eten of statiegeldflessen uit vuilnisbakken halen, trouwens.
Het straatleven is hem aan te zien. Zátrok is 43 jaar oud, maar oogt minstens vijftig. Hij werd dakloos toen hij na het overlijden van zijn ouders zes jaar geleden zijn werk verloor. Familie heeft hij niet, en dus had hij, zoals de meeste daklozen, ook geen vangnet waar hij terecht kon toen hij in de problemen kwam. “Het was in het begin moeilijk,” zegt hij. Maar inmiddels kent hij alle trucs. En hij heeft het niet snel koud.
Af en toe gebruikt hij de faciliteiten die de daklozenopvang hem biedt: douches, wasmachines, een postadres en boeken. Hij leest graag. Hij bedelt, verzamelt statiegeldflessen en doet los werk. ’s Zomers werkt hij bij boeren in de oogst. ’s Winters komt hij, zoals veel de naar schatting 20.000 Hongaarse daklozen, naar Boedapest, waar je dagelijks een warme maaltijd kunt halen bij een voedselbedeling, en waar onderdak is als het echt te koud wordt.
Maar het leven is niet makkelijker geworden sinds de gemeente Boedapest daklozen vorig jaar uit de metrostations verbande. In een van de eerste koude nachten deze herfst stierven, ongewoon vroeg in het jaar, twee mensen aan onderkoeling.. Kort daarop kwam de regering met het idee van straffen en verplichte opvang. Het idee kwam van Maté Kocsis, de burgemeester van het achtste district van Boedapest, waar mensen sinds deze herfst worden opgepakt als een 'dakloze levensstijl" hebben.
“Natuurlijk storen mensen zich aan daklozen in bijvoorbeeld de metro en moet je daar iets aan doen,” zegt Miklós Vecsei van het Malteser Kruis, de grootste organisatie in de daklozenopvang en de armoedebestrijding in Hongarije. De vraag is alleen hoe. Hongarije telt 20.000 daklozen en 9000 opvangplaatsen. Dat is te weinig. Maar zomaar meer opvanghuizen is volgens Vecsei geen oplossing.
“In het beleid wordt totaal niet gekeken naar de verschillende behoeftes. Psychiatrische patienten en agressieve of dronken daklozen worden bij de gewone opvang vaak niet eens toegelaten, maar alternatieven zijn er niet. Anderen zijn alleen dakloos, omdat er nauwelijks sociale woningbouw bestaat. Die zouden van de straat zijn als ze ergens in onderhuur konden."
Zijn organisatie pleit voor een flexibeler gebruik van de fondsen, zodat het bijvoorbeeld mogelijk om goedkope accommodatie te huren voor mensen die niets anders nodig hebben dan een nieuwe woning. "Dat is goedkoper dan daklozenopvang en haalt hen uit een uitzichtloze irkel , maar de beschikbare subsidies mogen alleen aan opvangbedden worden besteed.”
Boetes en opsluiting vinden zowel Vecsei als Zátrok totale onzin. Geen dakloze kan zo’n boete betalen, en gevangenisstraf is peperdure geldverspilling, meent Vecsei. Zátrok maakt zich niet echt bezorgd. “De politie zal ons de eerste tijd wel vaker oppakken, maar daar krijgen ze net als altijd wel genoeg van.”
Het echte antwoord op het probleem is volgens Vecsei armoedebestrijding. “Er zijn pakweg 100.000 mensen die nog niet dakloos zijn, maar vanwege hun schulden in de gevarenzone leven. En er zijn mensen die officieel een huis hebben, maar die in totaal onbewoonbare krotten leven, zonder enige verwarming, zonder water, met nauwelijks een dak boven hun hoofd. Dan wordt een metrostation, waar het nooit vriest, en waar een openbare wc en gratis voedseluitdelingen in de buurt zijn, plotseling luxe. De mensen in die krotten zien de meeste burgers en de politici nooit en daarom trekt niemand zich hun lot echt aan. Maar als je die problemen niet aanpakt, is iedere maatregel tegen daklozen dweilen met de kraan open.”


2 opmerkingen:

Anoniem zei

Ik vind dit artikel heel goed. Ik was altijd benieuwd hoe buitenlanders de dakloze mensen zien. Wat ze denken als ze op de straten van Boedapest lopen en de onverdraaglijke geur komt hen tegemoet.
Armmoed is een groot probleem in Hongarije en de economische crisis maakte onze situatie niet makkelijker. Duizende mensen leven hier die elke dag in angst moeten leven. Angst ervoor dat ze de volgende dag alles gaan verliezen. Het aantal daklozen is een perfect bewijs hoeveel arme mensen hier leven. Die niks hebben. Men moet toch tegen deze situatie iets doen. Dat is geen levensstijl. Niet als hobo’s leven in de VS. Toch heeft de dakloosheid een traditie en die veroorzakt grote problemen. De geur, de bedelaars en de agressiviteit, die wegens de hoge alcoholconsumptie nog gevaarlijker is, zijn grote problemen.( Er is ook een zogenaamde „bedelaarmaffia” die de daklozen gebruikt om geld te verdienen. De daklozen worden vaak afgerammeld als ze niet genoeg geld konden bedelen.) Ik woon in de buitenwijk en ik zag hoe het aantal daklozen sinds de invoering van de nieuwe wet is gegroeid. Ik begrijp wat de doel van de regering was. Ze wilden de imago van de hoofstad verbeteren en daarom moesten de daklozen uit het centrum worden verboden. Maar de nieuwe wet biedt geen oplossing aan. De openbare veiligheid was nooit de best maar die werd slechter. Ik heb in de zomer bijna elke dag tot de avond gewerkt en toen ik naar huis ging, zag ik hoe enkele daklozen in de lege onderdoorgang in hun eigen ontlasting moeten liggen terwijl de anderen met elkaar voor een slokje alcohol hebben gevochten. Een van hen heeft geen benen. Ik herinnere me hoe hij naar mij wilde klimmen om een paar forintje te bedelen.
Volgens mij moet men zo snel mogelijk iets doen. Er zijn oplossingen die niet zo veel zouden kosten. Bij voorbeeld de containerhuizen… Of het project dat in Engeland heel groot success had…

Dat vind ik leuk dat ook buitenlanders met het thema bezighouden. Het probleem van armmoed kan men nooit oplossen. Arme mensen zullen altijd zijn maar we moesten proberen om zo veel mogelijk te helpen.

Bence

Anoniem zei

Het artikel over de Hongaarse daklozen vind ik erg interessant. Ik ben het met de mening eens, dat de nieuwe regeling geen oplossing is. Deze maatregel wil alleen het probleem verbergen. Als we iets niet zien, dan denken we dat het ook niet bestaat. Dus de mensen willen geen dakloze op de straat vinden, want dan vullen ze zich erg slecht en ongemakkelijk. Gelukkige onwetenheid!
En de persoon, van wie het idee van deze „prachtige” regeling kwam, is Máté Kocsis, de burgermeester van de achtste district. Volgens mij is hij een heel gevoelloose mens, die geen sociale empathie heeft. Hoe kan een zulke man burgermeester zijn?
De daklozen leven aan de periferie van de maatschappij en als ze op de straat ook niet mogen leven, dat is zó als we ze vernietigen willen. En hoe kan een dakloze, die geen baan, dus geen existentiele bestaansbasis heeft, een boetes van 50.000 forint betalen? De opvang vind ik ook geen goede oplossing. Na de opvang gaat de dakloze opnieuw op de straat, en de procedure begint weer. Dat is volgens mij een overbodige geldverspilling. László Zátrok heeft gelijk: de eerste tijd zullen de daklozen opgepakt worden, maar met de tijd zullen ze daarvan genoeg krijgen.
Deze maatregel is een heksenjacht tegen daklozen en gaat voor schoone straten en voor de berusting van de mensen, want we willen geen daklozen zien. De regel spreekt over „dakloze levenstijl op de straat”, dus het is niet rechtstreeks tegen de daklozen. Maar op de internet kan je de actie van K.A. Steve zien, die twee keer op de straat een dag heeft verbracht: een keer in smerige kleren en op een andere keer in het kostuum. En het is erg interessant, dat hij in het kostuum niet wordt opgepakt. Maar hij heeft beide geval een overtreding van de voorschriften begaan.
Dus we moeten iets beters vinden. En misschien de mening van zulke mensen als Miklós Vecsei opletten.

Barbi